CEMAL AVDEL VE OCAĞI TARİHİ:
https://kulseyyid.com/cemal-avdel-ocagi/

Cemal Avdel’in Delikan’da Kurduğu Dergahın Mimari Özellikleri

Delikan köyünün hemen üstünde, bir diger anlatımla köye ilk girişte, hafif sol tarafta kurulu olan mekanın plan simetrisi tam olarak şöyledir: Dış kapısı, sağ duvara bitişik ve batıya bakmaktadır. 10 metre uzunluğu ve 9 metre genişliginde olan iç yapının taştan olan duvarları tam 80 cm. genişliğindedir. Kapıdan içeriye girildiğinde, sağ duvarda kuzey tarafında, bir küçük penceresi varki, yaklaşık 70 cm. büyüklüğündedir. Yine doğu kısmında ise aynı ebatta bir pencere daha bulunmaktadır. Bu pencerelerin duvarlara sonradan açıldığı, asıl pencerenin ise tavandan olduğu bize anlatılmıştır.

Kapıdan içeriye girildiğinde, sol taraftaki duvarda ateşin yandığı bir ocak (Rojın)³² bulunmaktadır. Bu mekanın içindeki tavan cısırları oldukça eskimiş bir vaziyette olup, halen canlılığını korumaktadır. Mekanın içinde tavan çısırlarının altına atılmış sütun/direkler Ustuna Reş/Hustına Reş/Kara direk bulunmaktadır. Aynı kutsi gelenek, Mazgirt‟in Kızılkale (Dirban) köyünde Şadiyan aşiretinden olan Laçoların damevine/dergahına ve Muxundi‟deki “Turabi ocağı/ziyaretine” taşınmıştır (Köksal, 2001: 18). Böylece Şadiyan talipleri arasında kutsanan Hustına Reş, Cemal Avdel nezdinde, Berxécan‟a uzanan bu uzun ince yolda, kutsal bir su gibi ana yatağına yürümektedirler. Kutsanan Hustına Reş‟le birlikte, Cemal Avdel dergahında bir de “tarıx/darik” dedikleri, dinsel ritüellerde kullanılan ve başka bir tanımla ona, “ziyaret/bumbarek” dedikleri kutsal “asa” bulunmaktadır. Bu kutsal asaya, Kürt Ré Heq inancında “daré heq/daré heqi, daré Xızıri, Cuyé heq, Cuyé Xızıri” diyerek, üzerine yemin ederler. Tarıx/darik, Berxécan ocağında da kutsanmaktaydı. (Bkz: Fotoğraf 6- Cemal Avdel‟in kendi elleriyle kurduğu dergahın kutsanan “Hustına Reş“i)

….