Yâresân Alevîleri Kimdir ?

Yâresân Alevîleri İran-Irak’ta yaşar. Değişik araştırmacılara göre nüfusları 6-10 milyon arasındadır. Ocağın dip atası 8-9. yy da yaşayan Balûl Zana’dır (Mayî – Dânâ). Sonra 11. yyda Şaxweşin (Hoşin) gelir. Son olarak Sultan Sahak gelir. Sultan Sahak ile birlikte Yaresan ismi özellikle Irak’ta Kakei ismine dönüşür. Kake; kadim Kürt dilinde Abi, Ata, Pir, Baba manalarında kullanılır.

Sultan Sahak Alevi Mürşid Ocağı, çoğunluğu Goran Kürtlerinden (+Lur, Kelhur, Caf ve Lak) oluşan; bir ocaktır. Mîre Sur (Kızıl Mir), Bave Îseyî, Hamuşî, İbrahimî, Ataşbagî gibi Pir (Dede) Ocakları vardır. Yukarı Mezopotamyadaki Aleviler gibi Rehber – Pir – Mürşid ocak silsileleri vardır.  Örneğin:
Hubyar Ocağı Rehber Ocaktır, Piri Xizir Üryan, Mürşidi Ağuçan Ocağıdır. Aynı şekilde Ataşbag Rehber, Mîre Sur Pir ocak, Sultan Sahak Mürşid ocaktır.

Cem: Yaresanlar tıpkı yukarı mezopotamyadaki aleviler gibi cem yaparlar. Cem onlar için kutsaldır. Nerede bir Kakai-Yaresan varsa orada mutlaka cem vardır. Cemlerde Tambur çalarak, Klam (Deyiş) okurlar.
Sorgu – Görgü: Yaresanlar Aleviler gibi yıllık sorgu-görgüden geçerler.
Musahip: Yaresanlarda da musahip vardır ve yukarı mezopotamyadaki alevilerden biraz daha katıdır. Musahip Arapçadır, Yaresanlar Kürtçede POR der ve Cem’de mutlaka musahibini göstermek, ispatlamak zorundadırlar.
Hulul, Tenasuh: Ortak özelliklerdendir.
Ocak: Yukarı Mezopotamyaki Aleviler gibi Rehber, Pir ve Mürşid Ocak silsilesi Yaresanlarda da vardır. Aşiretler, boylar tıpkı yukarı mezopotamyadaki Aleviler gibi pir-mürşid ocaklarına ikrarlıdır. Her iki toplumda mutlaka bir ocağa bağlı olma zorunluluğu vardır. Ocaksız, pirsiz Yaresan / Alevî olmaz, YOKTUR.
Cemevi: Yaresanlar Cemxane der. Xane Kürtçede Ev demektir.
Evlilik – Boşanma: Tıpkı Aleviler gibi Pir huzurunda gerçekleşir. Tek eşlilik şarttır, çok eşlilik yasaktır, boşanma haksız tarafın düşkünlüğü (İnançtan atılma) ile sağlanır.
Düşkün – Müşkül: Yaresanlarda da düşkünlük ve müşküllük vardır.

Bıyık, üçleme, Heftan (Yediler), Çıltan (Kırklar), yetmiş ikiler, ışığın kutsallığı gibi daha birçok şey ortaktır. Ha keza 4 kapı 40 makam öğretisi, insan-ı kâmil gibi değerler. Kurban kesme, kırklar cemi (cemê çiltan) yine ortaktır.

 Yaresan Alevileri Hakkında detaylı bilgilere-araştırma ve röportajlara:

https://kulseyyid.com/yarsan linkinden ulaşabilirsiniz.

Aşk İle…  

KUL SEYYİD

.